Tο βουτυρικό οξύ ανήκει σε μια ομάδα λιπαρών οξέων. Βρίσκεται στη φύση ως συστατικό του λίπους στο γάλα και στα παράγωγά του, ενώ στο ανθρώπινο σώμα το βουτυρικό οξύ σχηματίζεται στο παχύ έντερο, ως αποτέλεσμα της ζύμωσης των διατροφικών ινών.
Σε ένα μη υγιές παχύ έντερο, η ποσότητα και η ποιότητα του βουτυρικού οξέος είναι ιδιαίτερα διαταραγμένες, συνεπώς η αναπλήρωσή του μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αποκατάσταση του εντερικού βλεννογόνου.
Στα άτομα που αθλούνται ή γυμνάζονται η συγκέντρωση των λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας -ιδιαίτερα του βουτυρικού οξέος- αυξήθηκε ως αποτέλεσμα της γυμναστικής.
Τα επίπεδα μειώνονται και πάλι όταν τα άτομα επανέλθουν στην καθιστική ζωή.
Οφέλη του βουτυρικού οξέος
– Αποτελεί την κύρια πηγή ενέργειας για τα κύτταρα του παχέος εντέρου
– Συμμετέχει σε ανοσορυθμιστικές και αντιφλεγμονώδεις διαδικασίες
– Συμβάλλει στη μείωση του εντερικού pH, δημιουργώντας ένα δυσμενές περιβάλλον για την ανάπτυξη παθογόνων βακτηρίων
– Ευνοεί την επούλωση των αλλοιώσεων
– Βοηθά στην απορρόφηση του νερού και των ηλεκτρολυτών (ελαχιστοποίηση διάρροιας
– Βοηθά το προβιοτικό μείγμα να ενωθεί με τον εντερικό επιθηλιακό ιστό, ενισχύοντας τον αποικισμό
Ποιές τροφές παράγουν στο έντερο βουτυρικό οξύ
Βουτυρικο οξύ μπορούμε να προσλάβουμε μέσω της κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών, βρώμης, οσπρίων, ρυζιού και πατάτας. Ομως οι παρακάτω τροφές βοηθούν να παραχθεί σε μεγάλες ποσοτητες στο πεπτικό σύστημα.
1) Πλιγούρι
2) Κριθάρι
3) Βρώμη
4) Πορτοκάλια
Θυμηθείτε, θα πρέπει να τρώτε ολόκληρα τα πορτοκάλια (χωρίς τη φλούδα) για να αποκομίσετε το όφελος αυτό, δεδομένου ότι η διαλυτή ίνα βρίσκεται κυρίως στις μεμβράνες που χωρίζουν τα τμήματα του πορτοκαλιού.
5) Βούτυρο
Το βούτυρο είναι μια φυσική πηγή βουτυρικού οξέος στην διατροφή μας (έναντι αυτού που σχηματίζεται ως υποπροϊόν της ζύμωσης στο παχύ έντερο). Οι τροφές που είναι καλές πηγές βουτυρικού οξέος μπορεί επίσης να βελτιώσουν την εντερική λειτουργία στο σύνολό της.
Βουτυρικό οξύ και μικροβίωμα του εντέρου
Τα λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου είναι πολύ σημαντικά για την καλή λειτουργία του παχέος εντέρου.
Τα συστατικά του μικροβιώματος του εντέρου παράγουν προ-φλεγμονώδεις κυτοκίνες, όπου το μικροβίωμα του εντέρου βοηθά στη ζύμωση τους και αποτελούν μια ομάδα πεπτιδίων που προστατεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Με τη ζύμωση αυτή, αναπτύσσονται ειδικά μικρόβια που παράγουν λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου. Το βουτυρικό οξύ βοηθάει στην ισορροπία καλών – κακών μικροβίων στο έντερο.
Βουτυρικό οξύ και αλλεργίες
Η τροφική αλλεργία είναι μια δυνητικά θανατηφόρα ανοσολογική αντίδραση που προκαλείται από την κατάποση αντιγόνων πρωτεΐνης τροφίμων.
Το βουτυρικό οξύ είναι ικανό να ασκεί διάφορες ανοσοτροποποιητικές λειτουργίες, ρυθμίζοντας αποτελεσματικά αρκετούς μηχανισμούς που εμπλέκονται στην προστασία από την τροφική αλλεργία.
Μία διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, οι οποίες παράγουν το βουτυρικό οξύ, είναι ικανή να εμποδίσει μια ανοσολογική αντίδραση που καταλήγει σε αλλεργική αντίδραση.
Σχέση βουτυρικού οξέος – προβιοτικών
Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί – βακτήρια, τα οποία βρίσκονται μέσα σε κάποιες τροφές (π.χ. γιαούρτι, κεφίρ), αλλά και σε συμπληρώματα διατροφής. Παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση υγιούς και ισορροπημένου μικροβιώματος του εντέρου. Τρέφονται με πρεβιοτικά και είναι υπεύθυνα για την παραγωγή βουτυρικού οξέος.
Παρότι και τα δύο επιδρούν θετικά στο μικροβίωμα του εντέρου μας, ως προς τα συμπληρώματα έχει αποδειχθεί πως το βουτυρικό οξύ δεν πρέπει να χορηγείται συνδυαστικά με τα προβιοτικά. Ο λόγος έγκειται στο γεγονός πως τα προβιοτικά καταναλώνουν μέρος από το βουτυρικό οξύ και δεν του επιτρέπουν να δράσει επαρκώς.
