Λυκοπένιο: Το λυκοπένιο είναι η φυτοχημική ουσία που κάνει κόκκινες τις ντομάτες. Απ’ όλα τα καροτενοειδή, το λυκοπένιο είναι το αποτελεσματικότερο για την εξουδετέρωση των καταστρεπτικών ελευθέρων ριζών.
Της Εύας Καφετζή*
Μικρές ποσότητες λυκοπένιου βρίσκονται στο καρπούζι, πεπόνι και στο γκρέιπφρουτ, αλλά, όσον αφορά το διατροφικό λυκοπένιο, οι ντομάτες αποτελούν τη μοναδική πλούσια επιλογή, και ειδικότερα ο ντοματοχυμός και η τριμμένη ντομάτα (πολτός ή πουρές τομάτας).
Πολλές από τις πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι τα οφέλη που αποδόθηκαν στη β-καροτίνη απορρέουν στην πραγματικότητα από το λυκοπένιο.
Συγκεκριμένα, παρέχει αποτελεσματική προστασία κατά του καρκίνου. Το λυκοπένιο, μπορεί να απορροφηθεί στο σώμα μόνο αν το τρώτε μαζί με κάποιο διατροφικό λίπος, π.χ. ελαιόλαδο. Απορροφάται επίσης καλύτερα αν ζεσταθεί ώστε να απελευθερώνεται από τα κύτταρα της ντομάτας. Για το λόγο αυτό καλύτερη πηγή λυκοπένιου είναι η μαγειρευμένη ντομάτα.
Το λυκοπένιο παρουσιάζει πολλές και σημαντικές δράσεις για τον οργανισμό. Μετά την απορρόφησή του από το έντερο, εναποτίθεται στο συκώτι, στους πνεύμονες, στον προστάτη, στο παχύ έντερο και στο δέρμα. Μέχρι τώρα σημαντικός αριθμός ερευνών έδειξαν ότι το λυκοπένιο και ειδικότερα αυτό που προέρχεται από την ντομάτα και τα παράγωγα της, μπορεί να συμβάλλει στην καταπολέμηση διαφόρων σημαντικών παθήσεων, όπως:
Καρδιακές παθήσεις, έμφραγμα του μυοκαρδίου
Επιστημονικές έρευνες απέδειξαν πως το λυκοπένιο προστατεύει την LDL χοληστερόλη από οξείδωση (προστασία των αρτηριών από το σχηματισμό πλάκας) και πως η συγκεκριμένη δράση του λυκοπενίου ενισχύεται σημαντικά από την ύπαρξη ενός άλλου καροτενοειδούς της λουτεϊνης, η οποία υπάρχει στο σπανάκι και στο καλαμπόκι
Καρκίνος προστάτη, πεπτικού συστήματος (στόματος, οισοφάγου, στομάχου, παχέος εντέρου), μαστού, τραχήλου της μήτρας, ωοθηκών.
Πολλές μελέτες έδειξαν ότι η τακτική και επαρκής κατανάλωση της ντομάτας (καλύτερα βιολογικές) μειώνει το συνολικό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου σε ποσοστό που φτάνει ακόμα και το 40%.
Απώλεια όρασης, καταρράκτης
Έρευνες έδειξαν ότι το λυκοπένιο βοηθά στην πρόληψη του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας στους ηλικιωμένους, που είναι η κυριότερη αιτία τύφλωσης στα άτομα αυτά.
Οστεοπόρωση
Ανδρική στειρότητα
Προεκλαμψία στην εγκυμοσύνη
Διαβήτης
Τέλος το λυκοπένιο ως μέρος του οπλοστασίου που αποτελεί ένα τρόφιμο όπως η ντομάτα, ασκεί θετική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα (τα λευκά αιμοσφαίρια αυτών που έτρωγαν ντομάτες ήταν πολύ ανθεκτικότερα στις οξειδωτικές βλάβες από 33% έως και42%) και βοηθά κατά των μηχανισμών γήρανσης προσφέροντας, πιθανόν, ευεξία και μακροβιότητα.
*Εύα Καφετζή, BSc – Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος- Επιστημονική Διευθύντρια ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Πτολεμαΐδας. Αναπληρωτής Υπεύθυνη Βορείου Ελλάδας Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας Kafetzi@logodiatrofis, logodiatrofis.gr.
